Thổ phục linh là thảo dược được tìm thấy ở nhiều nơi khắp từ Bắc vào Nam như: Lạng Sơn, Hòa Bình, Quảng Nam, … Thổ phục linh được dùng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những bài thuốc từ Thổ phục linh để giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan về dược liệu này.
Tổng quan về dược liệu Thổ phục linh
Thổ phục linh là loại cây ưa sáng, chịu hạn tốt và có thể sống được trên nhiều loại đất. Ở Việt Nam, thổ phục linh phân bố rải rác ở khắp các tỉnh miền núi cũng như trung du và một vài đảo lớn như: Hoà Bình, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Quảng Nam, Đà Nẵng, Gia Lai, Lâm Đồng, …
Là loài cây leo sống lâu năm, cao 4 – 5m. Cây phân nhiều cành, cành nhỏ, mềm, không gai.
Lá mọc so le, hình bầu dục hoặc trái xoan, dài 5 – 11cm, rộng 3 – 5cm, gốc tròn, đầu nhọn. Mặt trên lá sáng bóng, mặt dưới bệch như phấn trắng, khi khô lá có màu hạt dẻ.
Hoa mọc thành cụm ở kẽ lá, cuống rất ngắn hoặc gần như không cuống. Mang một tán đơn gồm nhiều hoa màu vàng nhạt, cuống hoa mảnh như sợi chỉ, dài 1 cm hay hơn.
Quả mọng, hình cầu, đường kính 6 – 7mm gần như ba cạnh chứa 3 hạt, khi chín màu đen.
Mùa hoa tháng 5 – 6, mùa quả tháng 8 – 12.
Thành phần hóa học chính của thổ phục linh
Phân tích thành phần của thổ phục linh, các nhà khoa học cho thấy:
- Chứa saponin, tannin, chất nhựa.
- Thân rễ chứa isoengelitin, astilbin, isoastilbin, engeletin.
- Rễ chứa tinh bột.
- Lá còn chứ quercetin, kaempferol.
Với những hoạt chất trên, thổ phục linh thường được sử dụng để:
- Chữa thấp khớp, đau nhức gân xương
- Trị mụn nhọt, lở ngứa, giang mai lậu
- Giải độc thủy ngân, dị ứng, ho.
- Làm thuốc bổ sau khi đẻ, thuốc kích dục
- Dùng ngoài để điều trị bệnh ngoài da như: vảy nến, vết thương, viêm, sưng tấy, loét và nhọt.
Một số bài thuốc từ cây Thổ phục linh
Bài thuốc trị phong thấp, thấp khớp
Chuẩn bị các dược liệu sau:
Cách 1: 20g thổ phục linh; 12g mỗi vị hy thiêm, ngưu tất, lá lốt.
Cách 2: 20g thổ phục linh, 10g cốt toái bổ, 8g thiên niên kiện, đương quy 8g, bạch chỉ 6g.
Cách 3: 20g thổ phục linh; 12g mỗi vị: ngưu tất, ngải cứu, thương nhĩ tử; 16g mỗi vị: hy thiêm, cỏ nhọ nồi.
Cách 4: 16g thổ phục linh; 12g mỗi vị: rễ tầm xuân, rễ bưởi bung, rễ cỏ xước; rễ gấc, lá cốt xay, lá lốt, mỗi vị 8g; 4g rễ quýt rừng.
Cách thực hiện: Đem dược liệu rửa sạch, sắc lấy nước uống trong ngày. Mỗi ngày 1 thang chơ tới khi bệnh thuyên giảm.
Bài thuốc chữa vảy nến
Cách 1: Lấy 40g Thổ phục linh, 80g cải trời. Đem sắc lấy nước, chia uống 3 – 4 lần trong ngày.
Cách 2: Lấy 40g thổ phục linh, 20g đương quy, 20g hà thủ ô; 16g ké đầu ngựa, 16g khương hoạt, 16g sinh địa; 12g uy linh tiên, 12g huyền sâm. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Kết hợp điều trị với bôi các thuốc mỡ của y học hiện đại để đem lại hiệu quả tốt hơn.
Bài thuốc trị mụn nhọt, chốc lở
Cách 1: Dùng Thổ phục linh, ý dĩ, kim ngân hoa, hoạt thạch, mai mực, da con chồn hương, bổ cu vẽ đồng lượng với nhau. Đem tất cả dược liệu sắc nước uống.
Cách 2: Lấy 15g mỗi vị Thổ phục linh, ké đầu ngựa, thảo dây; kết hợp với 20g kim ngân, 20g sinh địa, 40g sài đất. Tất cả đem sắc nước uống trong ngày. Dùng mỗi ngày 1 thang, liên tục trong 5 – 7 ngày.
Cách 3: Lấy 12g thổ phục linh, 12g bồ công anh, 12g kim ngân, 10g cam thảo nam, 12g mã đề; 8g hoa kinh giới, 8g ké đầu ngựa. Đem sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
Bài thuốc trị giang mai
Cách 1: Lấy 40g thổ phục linh đem sao vàng, 7 hạt bồ kết. Sắc uống thay nước hàng ngày.
Cách 2: 40g thổ phục linh, 30g vỏ núc nác, 15g cam thảo dây, 15g ké đầu ngựa. Đem sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
Cách 3: Dùng 40g thổ phục linh, 16g vỏ núc nác, 16g hà thủ ô, 12g ké đầu ngựa, 8g gai bồ kết đốt tồn tính. Tất cả đem sắc nước uống.
Chữa thấp tim, khớp xương đau mỏi ở trẻ em
Dùng 20g Thổ phục linh; 12g mỗi vị: huyền sâm, ngưu tất, mạch môn, cẩu tích, hạt muống sao; 6g mỗi vị: táo nhân, độc hoạt, đơn bì, liên tâm, bạch thược. Tất cả đem sắc nước uống. Nếu sưng khớp thì sắc cùng với 6g gia hoàng đằng, bạch chỉ 2g.
Chữa viêm loét dạ dày, tá tràng
Lấy 16g mỗi vị: Thổ phục linh, bồ công anh; 12g mỗi loại nghệ vàng, kim ngân; 8g mỗi vị lá độc lực, vỏ bưởi bung. Đem sắc uống ngày một thang.
Chữa viêm cầu thận cấp tính
Lấy 30g mã đề; Thổ phục linh, lá cối xay, rễ cỏ tranh, cỏ mần trầu, đồng lượng 20g. Đem sắc uống ngày một thang
Chữa ho do viêm họng hoặc viêm amidan cấp
Lấy 12g mỗi vị: Thổ phục linh, sinh địa, cam thảo dây, mạch môn; kết hợp với sài đất 20g, kim ngân hoa 8g. Đem tất cả sắc uống ngày một thang.
Xem thêm >>> Món ăn từ Thổ phục linh
Trên đây là tổng hợp các bài thuốc từ thổ phục linh dùng điều trị các bệnh lý thường gặp. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về loại thảo dược này. Lưu ý, trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, bạn nên tham khảo ý kiến thầy thuốc chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả trị bệnh.
Để biết thêm chi tiết về Thổ phục linh và các loại thảo dược khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng, Xã Cao Dương, Huyện Lương Sơn, Tỉnh Hòa bình
Hotline: 0976.836.586
Website: https://thaoduochoabinh.net/
* Lưu ý: Mọi tác dụng của dược liệu tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.