Bạc hà núi (củ ráy) là cây gì?

Bạc hà núi (củ ráy) là cây gì?

Tên gọi bạc hà núi bắt nguồn từ khu vực miền Nam và miền Tây, gọi bạc hà núi bởi cây này có hình dáng gần giống với cây rau bạc hà (miền Bắc gọi là cây mùng).

Bạc hà núi thực chất là cây ráy (một loại cây thân mềm mọc hoang khắp các tỉnh miền núi). “Ngứa như ráy” một đặc điểm của loài cây này, với lá cây nếu ăn phải sẽ bị ngứa rát cổ họng. Tuy nhiên củ ráy lại là một vị thuốc hay được sử dụng trong các phương thuốc dân gian cổ truyền.

Tác dụng của bạc hà núi (củ ráy)

Theo kinh nghiệm dân gian, đề cập đến công dụng của dân gian chúng ta đã được biết đến với những công dụng như: Điều trị mụn nhọt lở ngứa, giải độc lá han (chỉ dùng ngoài da). Chưa thấy kinh nghiệm dân gian dùng củ ráy làm thuốc uống.

Mặc dù các tài liệu dân gian không đề cập đến việc sử dụng củ ráy để uống hay chữa ung thư, nhưng theo kinh nghiệm dân gian ở một số vùng nam bộ, củ bạc hà núi là một vị thuốc quý với những công dụng vô cùng quý giá, đó là:

• Hỗ trợ điều trị khối u
• Tiêu u bướu
• Có thể sử dụng cho bệnh nhân ung thư

Liều dùng và cách chế biến

Liều dùng: Củ tươi khoảng 150g/ngày, củ khô 25g (Chỉ dùng phần củ dưới mặt đất).

Cách chế biến: Củ  đào từ rừng về mọi người  bỏ rễ, bỏ lớp vỏ bên ngoài, rửa sạch. Thái thành từng lát mỏng rồi ngâm nước vo gạo trong khoảng 3 giờ, dùng tươi hoặc đem phơi khô dùng dần.

Cách dùng:

• Dùng tươi: Lấy 150g củ tươi, 20g lá đu đủ đực khô sắc với khoảng 5 bát nước, đun cạn lấy còn khoảng 1,5 bát nước chia làm 3 lần uống trong ngày.
• Dùng khô: Củ bạc hà khô 20g, lá đu đủ đực khô 20g, nước sạch 5 bát, sắc cạn lấy 1,5 bát nước uống trong ngày.

Lưu ý:

• Do củ ráy có tính hàn (lạnh) nên khi sử dụng củ ráy để uống. Người dùng nên thêm vài lát gừng vào sắc cùng để tránh bị lạnh bụng và giúp tăng cường hiệu quả của bài thuốc. Ngoài ra còn giúp giảm bớt ngứa.
• Cây này khác với cây bạc hà núi, một loại cây thân thảo với hoa màu tím, lá nhỏ mọc đối. Thường được dùng làm thuốc giảm sưng đau, giảm ho viêm họng.

Mẹo sơ chế bạc hà núi không bị ngứa

• Nên đeo bao tay trong quá trình chế biến để tránh gây ngứa
• Ngâm củ với nước vo gạo và một ít muối trước khi sắc uống sẽ giảm ngứa đáng kể
• Thêm vài lát gừng vào trong quá trình sắc uống
• Quá trình sắc (đun nấu)  không dùng đũa, muỗng kim loại, hạn chế thấp nhất dùng các dụng cụ. Nếu cần thiết hãy dùng muỗng gỗ.
• Nên sắc kỹ sẽ giảm bớt vị ngứa đi đáng kể

Xem thêm >>> Cây bạc hà núi có độc không?

*Bảo quản nơi khô giáo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và tránh những nơi ẩm ướt bởi dược liệu sẽ rất dễ bị mốc.

* Lưu ý: Mọi tác dụng của dược liệu tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.