Khổ qua là loại quả được nhiều người biết đến và thường được làm các món ăn hay pha trà uống hàng ngày. Tuy nhiên, để làm dược liệu thì người ta thường sử dụng loại khổ qua có nguồn gốc từ rừng tự nhiên. Vậy tác dụng của khổ qua rừng (mướp đắng rừng) là gì?
Đặc điểm của khổ qua (mướp đắng rừng)
Cây khổ qua rừng có tên gọi khoa học là Momordica charantia, thuộc họ bầu bí (Cucurbitaceae). Cây thường mọc hoang ở nơi rậm rạp. Khổ qua rừng phân bố ở nhiều nơi như châu Úc, Phi và Á. Tại nước ta, nó chủ yếu mọc tự nhiên tại Đông Nam và Nam Bộ.
Khổ qua rừng là thảo dược thuộc loại thân leo chia nhiều nhánh và lan rộng hoặc leo lên cao. Trên mỗi thân nhánh, cạnh nách lá còn có nhiều tua mọc ra.
Lá khổ qua rừng mọc đối xứng, phiến lá thường được chia làm 5 – 7 thùy có độ dài ngắn so le. Màu sắc 2 mặt lá đều xanh nhưng mặt trên đậm hơn, phủ quanh lá là lớp lông mỏng nhạt màu.
Hoa mướp đắng màu vàng đều mọc ra từ nách lá và khá nhỏ, xòe 5 cánh và có nhụy. Trên mỗi cây mướp rừng thường phát triển cả hoa đực và cái với màu vàng tươi. Hoa mướp đắng thường nở vào tháng 9 đến tháng 11.
Trái khổ qua rừng thường có hình thoi phình to ở giữa, lớp vỏ sần với nhiều u lồi. Các u lồi thường nhọn như gai chứ không mềm nhẵn như mướp nhà. Quả thường có màu xanh đậm hơn lúc còn xanh nhưng khi chín cũng ngả vàng, nứt vỏ, để lộ hạt đỏ.
Trong mỗi quả mướp rừng có khá nhiều hạt. Lúc quả còn xanh thì cả màng và hạt đều trắng mềm. Đến khi quả già thì màng chuyển đỏ cùng màu với ruột quả, còn hạt cứng lên và vàng đậm.
Thành phần của khổ qua rừng
Phân tích thành phần của khổ qua rừng, các nhà khoa học đã đưa ra kết luận các hoạt chất có trong dược liệu này như sau:
- Charantin: có tác dụng dụng giúp kiểm soát đường huyết một cách tự nhiên.
- Alcaloid: là chất “tự vệ” giúp cây chống lại các độc tố, dự trữ nitơ và kích thích hormone. Còn trong y học, nó được ứng dụng làm thuốc thử alcaloid.
- Peptide: Đây là chất chống oxy hóa tự nhiên có trong mướp giúp giảm tổn thương cho người dùng, bảo vệ sắc tố da.
Ngoài ra, trong đó còn có:
- Trong 100g khổ qua rừng chứa một lượng lớn các dưỡng chất gồm: 19kcal, 4.32g carbohydrat, 2g chất xơ, 1.95g đường và 0.305g chất béo (chất béo không no chiếm 0.078g).
- Bên cạnh đó là nguồn vitamin B rất dồi dào gồm 0,051mg Thiamin (B1), 0,053mg Riboflavin (B2), 0,280mg Niacin (B3), 0,041mg B6 và Axit folic (B9) chiếm 51μg.
- Các vitamin khác trong cây này là vitamin A (6μg) cùng các vitamin C, E, và K.
- Ngoài ra còn nhiều khoáng chất quan trọng như Kali (319mg), Canxi (9mg), Photpho (36mg), Magie (16mg) và một lượng sắt, kẽm vi lượng nữa.
Tác dụng của khổ qua rừng (mướp đắng rừng)
Y học cổ truyền cùng dân gian nhiều nơi đã dùng quả và dây khổ qua rừng phơi khô để trị các bệnh như:
- Nóng trong người, ngộ độc.
- Làm tiêu đờm, trị sưng nóng ở họng.
- Chữa say nắng.
- Xử lý các vết sưng viêm do côn trùng cắn.
- Chăm sóc da.
- Hỗ trợ thần kinh.
- Giải trừ bệnh gan.
- Hỗ trợ điều trị cho người bị bệnh tiểu đường (tuýp 2).
- Cải thiện tim mạch.
- Tăng miễn dịch…
Theo y học hiện đại, trong thành phần của khổ qua rừng ngoài chất protein, acid folic thì còn có nhiều hàm lượng vitamin A, C, E, canxi, magie, alkaloid, kẽm nên có nhiều tác dụng:
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường hiệu quả
- Ổn định và giảm đường huyết
- Hỗ trợ phòng chống ung thư
- Giảm cân
- Điều trị bệnh Gout
- Chữa nám sạm da, mụn nhọt
- Nấu nước tắm cho trẻ em nhiều rôm sảy
- Chữa ho.
- Chữa thấp khớp
- Chữa say nắng, sốt
Những đối tượng nên sử dụng dây khổ qua rừng
Cũng giống như những loại thảo dược khác, mướp đắng rừng lành tính nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng. Theo như khuyến cáo từ các thầy thuốc, đối tượng thích hợp sử dụng dây khổ qua rừng là:
- Người đang gặp phải những bệnh về gan như: gan nhiễm mỡ, men gan, viêm gan.
- Người bị nhiệt miệng, mụn nhọt, nóng trong.
- Người muốn loại bỏ mỡ thừa trong cơ thể, duy trì vóc dáng.
- Bệnh nhân bị huyết áp cao, tiểu đường.
- Người đang mắc phải các vấn đề về tim mạch và xơ vữa động mạch.
- Người bình thường muốn tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa ung thư.
Trên đây là dược tính và tác dụng của khổ qua rừng (mướp đắng rừng). Hi vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu thêm về loại dược liệu này.
Xem thêm >>> Đặc điểm của khổ qua rừng
Để biết thêm chi tiết về Khổ qua (mướp đắng rừng) và các loại thảo dược khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng, Xã Cao Dương, Huyện Lương Sơn, Tỉnh Hòa bình
Hotline: 0976.836.586
Website: https://thaoduochoabinh.net/
* Lưu ý: Mọi tác dụng của dược liệu tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.